İşletmenizin kuruluş şeklinin şahıs işletmesi mi, yoksa şirket mi olduğu hukuki ve mali açıdan size farklı sorumluluklar getirir. İşletme yapınız ne kadar vergi ödeyeceğinizi, finansman kabiliyetinizi, dosyalamanız gereken evrakları ve kişisel sorumluluğunuzu etkiler. Gelir ve kurumlar vergisi açısından çok fazla detaya girmeden anlaşılır bir şekilde durumu özetlemek istiyorum. Ancak ticari bir girişimde bulunmadan önce iş planının ve finansmanın önemi açısından buraya tıklayarak ilgili yazıyı da okumanızı öneririm.
Temel olarak 2 işletme türü vardır:
Şahıs işletmesi
Şahıs işletmesi oluşturmak kolaydır ve işinizi tümüyle kontrol etmenizi sağlar. Ticari faaliyetlerde bulunur ve tek mülk sahibi sayılırsınız.
Bu, ticari varlıklarınızın ve borçlarınızın kişisel varlıklarınız ve borçlarınızdan tek sorumlu olduğunuz anlamına gelir.
Şahıs işletmesi sahipleri, düşük riskli işletmeler ve daha resmi bir iş kurmadan önce iş fikirlerini test etmek isteyen şirketler için iyi bir seçim olabilir.
Vergilendirilirken gelirinizin % 15’i oranında gelir vergisi hesaplanır. Gelir arttıkça vergi oranı da yükselir. Ayrıca her ay düzenli olarak KDV beyannamesi düzenlenir. Fatura veya fiş olarak düzenlediğiniz belgelerdeki KDV, aldığınız faturalardaki KDV’den fazla ise, fazlalık kadar KDV ödemeniz çıkacaktır. KDV basit usul vergi mükellefiyeti haricinde bütün mükellefler için geçerlidir. Şahıs işletmesi kuracak kişilerin basit usul mükellefiyet türüne de bakmasını öneririm.
Şirket ortaklık
Ortaklıklar, iki veya daha fazla kişinin birlikte bir işletme sahibi olması için en basit yapıdır. Temelde en yaygın 2 şirket türü vardır: Limited Şirket ve Anonim Şirket. Limited şirketin de son değişiklik ile birlikte tek kişi tarafından kurulabileceğini hatırlatalım. Ancak anonim şirkette en az 5 ortak gerekli. Anonim şirket limited şirkete göre daha profesyonel bir hukuki yapıya sahiptir. Örneğin limited şirkette ortalar kurulu var iken anonim şirkette genel kurul vardır. Bazı kararların genel kurulda alınması ve belli tarihlerde toplanması gibi bazı zorunluluklar barındırır.
Şirketler gelir vergisi değil kurumlar vergisi mükellefidir. Gelir vergisindeki gibi %15 ten başlayarak artan oralı vergi hesaplanmaz. Vergi oranı sabit %22’dir. KDV yükümlülüğü açısından şahıs işletmelerinden farkı yoktur.
Burada yazdıklarım en temel bilgileri içeriyor. Tabi ki yapacağınız işin niteliği veya özel durumlarınız kararınızın ne olacağını doğrudan ilgilendiriyor. Örneğin bir hizmet işletmesi açacaksanız ve yüksek ciro olacağına dair bir öngörünüz varsa, şirket daha avantajlı olabilir. Ancak orada da 100 Kasa hesabınızda gerçeği yansıtmayan bir bakiye birikebilir. Bu bir sorun olarak kısa vadede karşınıza çıkacaktır. Dolayısıyla mali yapınızı yönetmeniz işletme yapınızın nasıl olduğu ile doğrudan alakalı.
Son olarak bir girişime başlamadan önce işletmenizin hukuk ve mali yapısı hakkında vereceğiniz karar hem işinizi yürütmek ve yönetmek hem de uzun yıllar boyunca nasıl bir sorumluluk altına gireceğiniz açsından oldukça önemli.
Sorularınız açısında vergimurat@gmail.com adresine mail atabilirsiniz.
