Bilindiği üzere 10 ve üzeri personel çalıştıran işletmeler 1 Temmuz 2018 tarihinden itibaren otomatik BES sistemine katılmak zorundaydı. 01/01/2019 tarihinden itibaren 5-9 kişi arasında çalışanı olan işletmeler artık bu sisteme dahil oldular. Otomatik BES konusunda işletmelerin ve meslek mensuplarının yaptığı, yapması gerektiği aşamaları anlatmaya çalışacağım.
- Otomatik BES’e katılım için öncelikle işletmeniz bir bireysel emeklilik şirketi ile bağlantı kurup bir sözleşme yapmalısınız. Bütün firmaların şartları yaklaşık olarak aynı olduğu için hali hazırda çalıştığınız bankanın bireysel emeklilik firması var ise onunla anlaşma yapmak sizin adınıza bazı işlemleri kolaylaştıracaktır.
- Bireysel emeklilik firması ile sözleşme yaptıktan sonra size bir kullanıcı adı ve şifre tanımlayacak. Bu aşamada bireysel emeklilik sistemine katılacak çalışanların Adı- Soyadı, TC No’su, Doğum Tarihi ve Telefon numarasının olduğu excel formatında bir tabloya gerekli bilgiler girilir. Bu dosya size emeklilik firması tarafından ulaştırılacak. Sizin hazırlamanıza gerek yok. Çünkü her emeklilik firmasının formatı birbirinden farklı. Ayrıca çalışanlar adına sisteme katkı tutarlarının yazılacağı bir excel dosyası daha gönderecek. Bu dosya hangi personelden ne kadarlık katkı payının yatırılacağını gösteren bir tablo bulunacak. Bunun detayını 6. paragrafta bulabilirsiniz.
- Gerekli bilgiler doldurulduktan sonra emeklilik firmasının sistemine bu dosya yüklenir. Bu yüklediğiniz dosya ile her bir çalışanınız için emeklilik sistemine başvurmuş oluyorsunuz.
- Emeklilik firması size başvuru durumunuz ile ilgili geri dönüş yapana kadar bekleyin.
- Boş beklemek olmaz. Her zaman yapılacak bir şey vardır. Bordroları hazırlamak gibi. Kullandığınız paket programına göre yapılacak işlemler farklılık gösterdiği için ben sadece genel bir uygulamadan bahsedeceğim. Her programda bazen çalışan personel için ayrı ayrı, bazen de firma için toptan BES uygulansın mı seçeneği bulunuyor. Bunu işaretleyip bordroyu hazırladığınız zaman her personel için ne kadar kesinti yapıldığı bordroda görünüyor. Bordro işlemi tamamlandıktan sonra net ücret, BES kesintisinden kalan tutar olarak görünecek. Dolayısıyla personel maaş listesini hazırlayıp bankaya gönderebilirsiniz.
- Hangi personelden ne kadar kesinti yapıldığını gösteren tablo emeklilik firmasından daha önce size gönderilmiştir. Bordrodan her bir personel için ne kadar kesinti yapılacağı bu tabloya yazılır. Ancak hemen hemen bütün muhasebe programları emeklilik firmasının formatına uygun bir şekilde size bu listeleri sunuyor. Dolayısıyla sizi yoracak bir durum söz konusu değil. Zirve, Luca, Logo, Netsis, Mikro benim bildiklerim. Bütün programların bütün emeklilik şirketlerine uygun formatta tabloları hazırladığını tahmin ediyorum. Ama programınızda bu anlamda bir sıkıntı varsa programla olan ilişkinizi gözden geçirmenizi öneririm. Bütün tahsilat bilgisinin olduğu tabloyu her ay elinizle hazırlamak zorunda kalabilirsiniz. Her bir personelin kesinti tutarlarını gösteren tablo hazırlandıktan sonra excel başvuru dosyasını yüklediğiniz emeklilik firması sistemine yükleyip, onay durumunu teyit etmelisiniz. Başvuru ve tahsilat girişlerinin tamamı onaylandığında işlem bitmiş oluyor.
- Bordronun muhasebeleştirilmesi aşamasında farklı görüşler mevcut. Birçok meslek mensubu 369 Ödenecek Diğer Yükümlülükler hesabında izlenmesi gerektiğini düşünüyor. Ama İstanbul SMMM Odası’nın görüşüne göre 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabının alt hesabında izlenmesi yönünde. Zannediyorum odanın bu görüşü katılımın zorunlu olmasına dayandırılıyor. İsteğe bağlı olsa 369 Ödenecek Diğer Yükümlülükler hesabı kullanılabilir diye değerlendirmiş olabilirler. Bu bilgi de aklımızda bulunsun.
Tüm bu işlemler yapıldıktan sonra otomatik bireysel emeklilik sistemine katılmış olan firmaların bordrolarının muhasebeleştirilmesi şu şekilde olmalı:
770 Brüt maaş +++ SGK İşveren+İşçi 361 Öd. SGK İşçi + İşveren Primi +++ 360 Gelir Vergisi + Damga Vergisi +++ 335 Net Ücret +++ 369 Öd. Diğer Yükümlülükler +++ BES Kesintisi |
İstanbul SMMM Odası 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabının alt hesabında izlenmesi yönünde bir fikir belirtmiş ancak örnek kayıtta tekrar 369 hesabında kayıt yapılmış. Bunun ekstra bir sebebi veya özelliği var mı ?
Teknik olarak 361 ve 369 nolu hesapların kullanılmasının ortaya çıkaracağı sonuçlar arasında bir fark yok. İstanbul SMMM Odasının bu görüşüne rağmen birçok yayına göre 369 nolu hesabın kullanılabileceği görüşü ağır basmakta. Benim de yorumuma göre 369 nolu hesap daha doğru olduğu için 369 nolu hesabı kullandım. Başkaca bir sebebi yok. Saygılarımı sunarım
369 hesap kullanılarak ödeme farklılaştırılmak istenmiş olabilir ama 361 kullanılması daha doğru olur zira işverenin ödediği zorunlu sgk primi ile işçiden kesilen BES primide yapısal olarak emeklilik planlarına dahildir sadece BES yeni başladığından cayma hakkı tanınmıştır ilerleyen dönemlerde cayma şartları ağırlaştırılacak ve mecburi sgk kesintisinden farkı kalmayacak bir yola girmiştir.Başlangıçta 2 ay zorunlu olarak kesilmesi de ayrıca düşündürmelidir.369 hesabın daha çok nafaka kesintisi gibi özel tüzel kişiliklerin kanuna dayalı hak kesintileri için uygun olacağını değerlendiriyorum.
Bence de. Zorunlu ve kalıcı bir uygulama olduktan sonra kesinlikle 361 No’lu hesap kullanılmalı.
Katkınız ve değerlendirmeniz için çok teşekkür ederim.
Konumuz bu yazdığım yer değil. Ama yinede belirtmekte fayda var.
770 Brüt maaş +++
SGK İşveren+İşçi (Bu satırı yanlış yazmışsınız)