07/12/2019 da Resmi Gazete’de yayınlanan yeni yasa uyarınca binek araçların muhasebeleştirilmesi ile ilgili bazı yeni düzenlemeler getirildi. Bilindiği gibi binek araçların maliyet bedeli, ödenen ÖTV ve KDV’ye ilişkin herhangi bir sınırlama bulunmamaktaydı. Ayrıca bu araçlara yapılan bakım onarım gideri ve yakıt gider gibi giderlerin de tümü indirilecek gider olarak kayıtlara geçiyordu. Ancak yeni düzenlemeye göre bu duruma bir kısıtlama getirildi.
- Kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı gider olarak kaydedilir.
- Binek otomobillerinin elde edilişine ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 140.000 Türk Lirası’na kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.
- Binek otomobillere ilişkin giderlerin ve bu giderlere ilişkin KDV’nin en fazla %70’i indirilebilir.
- Binek otomobillerin ÖTV ve KDV hariç ilk iktisap bedelinin 160.000 TL’lik kısmı aktife kaydedilir. Amortisman da bu tutar üzerinden hesaplanır.
- Binek otomobilin ikinci el olarak alındığı hallerde, amortismana tabi tutarı 300.000 TL’yi aşamaz.
Vergi mükelleflerini ilgilendiren her vergi düzenlemesinin aynı zamanda muhasebe uygulamalarının da nasıl olacağı büyük önem arz eder. Çünkü yapılan muhasebe kaydı gerçekleşen bir ticari hadisenin nasıl sınıflandırıldığı ile ilgilidir. Örneğin bir hadisenin sonucunun gider olarak sınıflandırılması, ya da maliyet olarak değerlenmesi, ya da maddi duran varlık olması mali tabloların sonuçlarını, dolayısıyla çıkan kar sonucunda hesaplanacak vergi tutarını da etkileyecektir. Bu açıdan doğru muhasebe kaydı ve doğru vergi hesaplaması anlamına gelir. Yeni yasanın binek otomobil alımına ilişkin kayıtların da doğru yapılması, olası denetimlerden sorunsuz çıkmak açısından önemli olacaktır.
Örneğin;
Binek Araç Bedeli : 260.000,00
ÖTV : 300.000,00
KDV : 45.000,00
Toplam : 605.000,00
Ayrıca yapılan giderlerin de hem KDV’sinin hem de gider matrahının % 70’inin indirilebilmesi şartı getirilmiştir.
Örneğin;
Binek araç için yakıt bedeli : 1.000,00 TL
Yakıt bedeli KDV’si : 180,00 TL
Toplam : 1.180,00 TL
Bir örnek de 300.000,00 TL üzerindeki bir bedel ile 2. el binek araç alım için muhasebe kaydı yapalım.
Binek araç bedeli :350.000,00
KDV : 3.500,00
Yeni çıkan bu kanunun uygulama tebliği henüz çıkmadı. Ancak çıkacak tebliğin yukarıdaki örneklere aykırı ya da bu örneklerden farklı bir uygulamayı esas alması çok mümkün değil. Ancak bunun uygulanması ve denetlenmesi süreçlerini hep birlikte göreceğiz.
Sabit kıymetlerde maliyet değerini kabul edilmeyen giderlere atarsanız aktif 605.000 lira olan bir taşıtı bilançonuzda 260.000 lira olarak göstermiş olursunuz ki bu bilanço aktif değerine aykırı bir durumdur. Mevcut bir değeri yok hükmüne alısınız. KKE. Giderlere atacaksanız karşılık atarak yapmalısınız.
Doğan Bey merhabalar
Öncelikle çıkan yeni yasadan bağımsız düşünecek olursak bu aracın aktife kaydedilecek tutarı her şartta 260 bin TL’dir. Ya da KDV’yi de maliyete eklerseniz 260 bin+KDV kadarlık bir tutar aktife kaydedilmiş olur. Ödenen ÖTV gider kaydedildiği için aracın maliyeti, yani aktif değeri ile ilgisi yok.
Kastettiğiniz konu yeni çıkan yasa ile birlikte aracın amortismana tabi değeri ile ilgili getirilmiş olan yenilik ise bunun sınırı 135 bin olarak belirlenmiş. 135 bin TL üzerindeki bedeli de yine aktife kaydediyoruz. Ancak bunu Atik olmayan bedel olarak değerlendiriyoruz. Yani amortisman ayrılamayacak kısım olarak ayrı bir hesapta görmemiz gerekiyor.
KKEG konusu uygulamada farklılık gösteriyor. Kimi meslek mensupları 770 alt hesabında takip edip dönem sonlarında ilgili hesaplara yansıtıyor. Kimi meslek mensupları da 689 nolu hesabı kullanıyor. Ben daha yaygın olduğunu düşündüğüm ve örneğin daha iyi anlaşılması için 770 alt hesabında örneklendirdim.
Karşılık ayırmak konusu ise tamamen teknik bir konu ve bu örnek ile ilgisi yok. Karşılıklar konusu ile ilgili TMS 37’ye bakabilirsiniz.
İyi günler dilerim